Platform over installatietechniek, klimaatbeheersing en elektriciteit
Pinguïns zijn erg gevoelig voor temperatuur en vochtigheid. Als de omstandigheden gedurende een langere periode buiten hun ideale bereik liggen, kunnen zij luchtweginfecties ontwikkelen die veelal veroorzaakt worden door een schimmelbesmetting. Om dergelijke infecties te voorkomen én een gezonde en comfortabele omgeving voor de gevederde dieren te borgen, heeft Diergaarde Blijdorp de klimaatinstallatie in haar pinguïnverblijf vervangen. Hiervoor sloeg de Rotterdamse dierentuin haar handen ineen de gespecialiseerde partners Flow Care Installatietechniek, Plan2Be, Jabrulier en Western Airconditioning. Het doel? Een ideale temperatuur en ruim voldoende schone lucht.
Diergaarde Blijdorp is de enige dierentuin in Nederland die koningspinguïns huisvest. In het Oceanium leeft op dit moment een kolonie van 25 volwassen koningspinguïns en vijf kuikens. Daarnaast biedt het pinguïnverblijf ruimte aan een groot aantal ezelspinguïns. De maximale temperatuur voor een pinguïnverblijf is 12°C met een relatieve luchtvochtigheid rond de 40%. Om dit mogelijk te maken, is het pinguïnverblijf van Diergaarde Blijdorp recent voorzien van een nieuwe luchtbehandelingskast, koelmachine en meet- en regelinstallatie.
In de oude situatie was het pinguïnverblijf voorzien van een luchtbehandelingsinstallatie met enkel een grof luchtfilter en twee koelmachines. “De installaties dateerden uit 2000 en waren aan het eind van hun technische levensduur gekomen”, vertelt Randolph Streng, Adviseur Techniek en Manager Gebouwbeheer Oceanium bij Diergaarde Blijdorp. “Als gevolg van het zilte klimaat waren meerdere installatieonderdelen gecorrodeerd, waardoor de werking van de installatie onbetrouwbaar was geworden. In de warme zomermaanden werd de gewenste (koude) temperatuur van maximaal 12°C niet meer gehaald. Bovendien was de luchtfiltering onvoldoende. Hierdoor ging niet alleen de kwaliteit van het verblijf achteruit, maar ook de gezondheid en het welzijn van onze pinguïns.”
“Pinguïns hebben een lichaamstemperatuur tussen de 37 en 39°C”, vertelt Streng. “Zowel koningspinguïns als ezelspinguïns zijn erg gevoelig voor schimmels zoals Aspergillus fumigatus, die in hun natuurlijke habitat op de Zuidpool niet voorkomen. De schimmel gedijt met name bij temperaturen boven de 12°C. Daarom is het belangrijk om het pinguïnverblijf ónder deze temperatuur te houden. Maar ook om de lucht goed te filteren, zodat de stof die de schimmels aantrekt, doeltreffend wordt afgevangen. Wij hebben onze vaste installatiepartner Flow Care Installatietechniek gevraagd om hier een nieuwe installatie voor te ontwerpen, die voldoet aan de laatste stand der techniek en die de temperaturen haalt die onze dierenverzorgers wensen.” Een belangrijke wens was bovendien om – in lijn met de duurzaamheids-ambitie van Diergaarde Blijdorp – de nieuwe installatie te koppelen aan de warmte-koudeopslag (WKO) van het Oceanium uit 2021. “Dankzij deze koppeling verbetert niet alleen het binnenklimaat voor de pinguïns, maar wordt ook het nabootsen van onze seizoenen mogelijk.”
Flow Care Installatietechniek voert al 20 jaar met regelmaat projecten uit voor Diergaarde Blijdorp, met klimaatinstallaties die bewezen functioneren én voldoen aan de exotische specificaties van de Rotterdamse dierentuin. “Voor de klimatisering van het pinguïnverblijf waren met name voldoende luchtverplaatsing, een goede luchtzuivering en beter grip op de temperatuur essentieel”, benadrukt Ewald Baars, directeur/eigenaar van Flow Care Installatietechniek. “Om aan deze wensen te voldoen én om de juiste projectspecificaties te bepalen, heb ik Richard Beeloo, directeur van adviesbureau Plan2Be betrokken. Samen hebben wij een technisch ontwikkelteam opgezet met Melanie Bloem en Nedim Mehmedbegovic, die beiden als technisch adviseur verbonden zijn aan Diergaarde Blijdorp en zeer bekend zijn met de eisen voor de bouw en klimatisering van dierenverblijven. Samen met Melanie en Nedim hebben wij de wensen en eisen van Diergaarde Blijdorp en haar dierenverzorgers vertaald naar een technisch uitgangspuntendocument. Bovendien hebben wij de bouwkundige staat van het pinguïnverblijf nauwkeurig in kaart gebracht. Waar konden bijvoorbeeld de nieuwe luchtbehandelingskast en koelmachine het best worden opgesteld? En wat betekende dit voor de engineering van de installaties? Hoe konden we de inkoppeling maken met de WKO-installatie? Op basis hiervan heeft Richard de benodigde luchthoeveelheden en koelvermogens berekend en is het technisch ontwerp in ruim een jaar tijd verder uitgewerkt en besproken.”
In de voorbereidende fase werden ook de benodigde systemen én leveranciers in kaart gebracht, vertelt Baars. “Met enige regelmaat komen wij dan uit bij Jabrulier en Western Airconditioning, die hun uitgebreide kennis en expertise hebben gedeeld en de implementatie van hun producten in het technisch ontwerp hebben begeleid. Bovendien hebben we actief samengewerkt met B&S Meet- en regeltechniek voor de aansturing van de componenten. Het nieuwe klimaatsysteem van het pinguïnverblijf is via BACnet gekoppeld aan het SAUTER gebouw- en automatiseringssysteem van het Oceanium, waardoor de nieuwe luchtbehandelingskast, de nieuwe koelmachine, de vrijgave van kleppen en het draaien van pompen zeer nauwkeurig geregeld én gemonitord kunnen worden.”
“In navolging van de koellastberekeningen en luchthoeveelheidberekeningen moest al in een vroeg stadium worden nagedacht over de luchtcirculatie in het pinguïnverblijf”, vertelt Ivo Hovius, eigenaar en salesmanager bij Jabrulier. “In het verblijf heerst een zilt klimaat, waardoor in ieder geval de binnenzijde van de luchtbehandelingskast corrosiebestendig moest worden uitgevoerd. Bijvoorbeeld om alle componenten die in aanraking komen met recirculatielucht te beschermen. Als organisatie hebben wij ruim ervaring met de bouw van RVS 316 luchtbehandelingskasten, die veelvuldig toegepast worden in de offshore industrie. Op basis van deze ervaring hebben wij geadviseerd om niet alleen de inwendige beplating, maar ook zoveel mogelijk componenten uit te voeren in RVS 316.” Om de betrouwbaarheid van de luchtbehandelingskast te garanderen, is bovendien gekozen voor robuuste inbouwcomponenten. Ook met betrekking tot de koelbatterij, die een zeewaterbestendige coating heeft gekregen. “De koelbatterij heeft bovendien een brede lamelafstand van 6 mm, omdat heel diep gekoeld wordt met ijswater. In combinatie met uitgebreide detectiemaatregelen wordt het risico van rijpvorming op de koelbatterij zo tot een minimum beperkt.”
Een belangrijke wens van Diergaarde Blijdorp en Flow Care Installatietechniek was om virussen en schimmels in het pinguïnverblijf efficiënt te filteren. “Om de geconditioneerde lucht zo zuiver mogelijk in te blazen, hebben wij diverse filtercombinaties onderzocht”, aldus Hovius. “Op basis hiervan is gekozen voor een drietraps luchtfiltratie die perfect tegemoetkomt aan de verse luchtbehoefte van de pinguïns. Zowel de retourlucht als vers aangezogen buitenlucht worden eerst gefilterd door een F7 luchtfilter, die naast grof stof ook bescherming biedt tegen fijnstof en pollen. Vervolgens passeert de lucht een F9 luchtfilter voor de filtratie van fijnstof en ultrafijnstof met een lage luchtweerstand. Als laatste stap wordt – voor de koelbatterij – een HEPA H14 filtering uitgevoerd voor een extreem goede bescherming tegen pollen, virussen en schimmels.”
De luchtbehandelingskast kan een luchthoeveelheid verplaatsen van 10.500 m3/h, met een maximaal buitenluchtaandeel van 5.000 m3/h, benadrukt Hovius. “Hierdoor kan – wanneer de buitenluchttemperatuur het toelaat – een deel van het jaar ‘gratis’ gekoeld worden.” De minimale stand bedraagt 2.500 m3/h. “De luchtbehandelingskast is opgedeeld in een retourlucht-, buitenlucht- en afblaasluchtdeel, waarbij voor elk deel eenzelfde bouwgrootte en type ventilator is gebruikt. Dankzij het gebruik van EC-ventilatoren wordt een energiezuinige werking geborgd.” Doordat Diergaarde Blijdorp een aantal reserveventilatoren op voorraad heeft genomen, kunnen bij een onverhoopt defect eenvoudig en snel onderdelen uitgewisseld worden.
De luchtbehandelingskast staat binnen opgesteld, in een vrij warme ruimte en onder een plat dak. Voor de installatie moest een deel van de gevel gedemonteerd worden. “Ook was speciaal transport nodig om de drie delen naar binnen te brengen”, vertelt Baars. “Vanwege de warme ruimte is extra aandacht besteed aan de isolatie van de luchtbehandelingskast.” Hovius: “Onze WK-com THERMO biedt de hoogst haalbare thermische isolatieklasse (T1) en koudebrugklasse (TB1). Dankzij extra isolatie aan de onderzijde en op de hoeken wordt condensvorming bovendien te allen tijde vermeden.”
Om te zorgen dat het pinguïnverblijf 24/7 op temperatuur blijft, is voldoende koude luchttoevoer essentieel. “In de luchtbehandelingskast zitten daarom twee koelbatterijen”, vertelt Baars. “De eerste batterij is aangesloten op de WKO-installatie, die in de basiskoeling voorziet. Is meer koeling gewenst, dan springt de koelmachine van Western Airconditioning bij. Deze koelmachine is aangesloten op de tweede koelbatterij en gepositioneerd op het dak van het Oceanium.”
“Met onze koelmachine maken wij koud water van -5°C”, vertelt François van Gorkom, accountmanager bij Western Airconditioning. “Hiermee kan de lucht in de luchtbehandelingskast van 12 naar 4°C gekoeld worden. In deellast kunnen we zelfs nog kouder gaan, tot een luchtinblaastemperatuur van -3°C.” Het koelvermogen van de nieuwe koelmachine bij dit watertraject is 42 kW.
“Speciaal voor het pinguïnverblijf is gekozen voor een koelmachine met R-32 koudemiddel (GWP = 675)”, vertelt Van Gorkom. “Om de koelmachine nauwkeurig te kunnen regelen, hebben wij een invertercompressor toegepast die vraaggestuurd op- en aftoert van 100 naar 10%. Hierdoor wordt een hoog seizoensrendement van 4,7 geborgd, waarmee we tevens tegemoet komen aan de duurzaamheidsambitie in dit project. Ten opzichte van een koelmachine met R-410A koudemiddel is het seizoensrendement maar liefst >25% hoger! De low-noise koelmachine is bovendien inwendig extra akoestisch geïsoleerd en functioneert fluisterstil.”
De vervanging van de klimaatinstallatie is afgelopen zomer afgerond. “We hebben eerst de nieuwe installatie opgebouwd, waarna we afgelopen juni in één dag zijn overgeschakeld van de oude naar de nieuwe situatie”, vertelt Baars. “Deze overgang verliep in zijn geheel geruisloos. De pinguïns hebben er niets van gemerkt, behalve dat hun verblijf veel aangenamer is geworden.” Streng: “Inmiddels is de nieuwe installatie enkele maanden in gebruik en we merken duidelijk verschil. Het gaat heel goed met onze pinguïns. Recent zijn er zelfs 5 kuikens geboren! Ook genieten de pinguïns veel langer van de berg ijs die dagelijks in het verblijf wordt aangevuld. Deze blijft nu zichtbaar en is niet binnen een uur gesmolten. Heel prettig is bovendien dat we in de nieuwe situatie veel energie besparen. Maar ook dat onze quarantaineruimte nu doeltreffend ingezet kan worden.”
Het pinguïnverblijf biedt naast de algemene leefruimte met bassin en rotspartijen ruimte aan een kraamkamer, verzorgingskeuken en quarantaineruimte voor nieuwe of zieke pinguïns. “Met de komst van de nieuwe luchtbehandelingskast kunnen we voortaan ook quarantaine draaien”, vertelt Streng. “Dankzij een apart kanaal, aparte regeling en aparte afzuigventilator wordt de lucht die uit de quarantaineruimte wordt afgezogen namelijk niet opnieuw het verblijf ingebracht, maar doeltreffend naar buiten afgevoerd. Hierdoor wordt contaminatie vanuit de quarantaineruimte voorkomen.”
Enkele maanden na de oplevering kijken Streng, Baars, Beeloo, Hovius en Van Gorkom terug op een mooi en succesvol project, waarin heel prettig is samengewerkt én samen gedacht. “Met elkaar hebben we een verschrikkelijk mooi en leuk project gerealiseerd, met een installatie die uniek is in zijn toepassing”, besluit Streng. “Er werd heel goed geluisterd naar ieders inbreng en advies. Zo zijn we samen tot de beste oplossing voor Diergaarde Blijdorp en haar pinguïns gekomen.”
Neem dan rechtstreeks contact op met Jabrulier.
Contact opnemen
In 1986 is Jabrulier opgericht en sinds 1990 bevindt het bedrijf zich op het huidige adres. We zijn een platte klantgerichte organisatie met korte lijnen. Een goed binnenklimaat is voor mensen en bedrijfsprocessen essentieel. Jabrulier zal dit altijd trachten na te streven met in acht neming van mens, milieu en maatschappij. Een gezond binnenklimaat gaat hand […]
Bekijk BedrijfsprofielLouwers Mediagroep
Schatbeurderlaan 6
6002 ED Weert
© 1987 - 2025 Louwersmediagroep.
