Luchtbehandeling in cleanrooms en laboratoria raagt om maatwerk oplossingen

Van luchtzuiverheid tot luchtdruk, materiaalgebruik en luchtstroming: een goede luchtbehandeling in cleanrooms en laboratoria is van vele factoren afhankelijk. “Geen van deze ruimten is gelijk”, illustreert Jeroen Stoel, key accountmanager bij Ned Air. “Daarom engineeren, leveren en monteren wij altijd klantspecifieke oplossingen, op basis van de vereiste condities én lokale omstandigheden. Hierbij staan een consistente luchtkwaliteit en hoge betrouwbaarheid altijd voorop.”

Om personen, processen en luchtcondities optimaal af te stemmen, wordt Ned Air graag van A tot Z bij cleanroom- en laboratoriumprojecten betrokken. “Van advies tot en met ontwerp, engineering, montage en naregeling”, vertelt Stoel. “Wij werken veelal in de hightech industrie, farmaceutische industrie en (foodsafe) tuinbouw. Maar ook in de voedingsindustrie, waar aan strikte hygiëne-eisen moet worden voldaan. Daarom kijken wij al in de ontwerpfase naar de gewenste ISO-klasse. Maar ook naar de contaminaties die in een ruimte spelen. Hoeveel mensen bevinden zich bijvoorbeeld in de ruimte? Welke kleding dragen zij? En zitten of staan zij? Hoeveel beweging is er in de ruimte? Aan de hand van deze gegevens en met behulp van een geavanceerd softwareprogramma kunnen wij exact berekenen hoe lang we moeten ventileren om de ruimte aan de gewenste ISO-classificering te laten voldoen. Ook worden op basis hiervan exact de juiste filters geselecteerd.”

Hoge filterklasse

Cleanrooms en laboratoria betreffen gecontroleerde omgevingen, waarin de deeltjesconcentratie binnen strikte bandbreedtes moet blijven. Filtratie van de lucht is hiervoor essentieel, weet Stoel. “Voor de luchtfiltratie geldt de internationale norm ISO14644, die de luchtzuiverheid classificeert in het aantal deeltjes per kubieke meter. Hierbij wordt een indeling van ISO 1 tot ISO 9 aangehouden, waarbij ISO 1 de meest zuivere is.” Om deze zuivere lucht te bereiken, is een extreem hoge filterklasse noodzakelijk, vertelt hij. “Ned Air werkt hiervoor samen met een gerenommeerde filterfabrikant, die ook de software levert om de juiste ISO-klasse te bepalen. Het filterassortiment bevat onder andere High Efficiency Particulate Air (HEPA) filters, die minimaal 99.97% van de fijnstofdeeltjes van 0.3 micrometer uit de lucht elimineren. Deze deeltjesafmeting staat ook wel bekend als de ‘Most Penetrating Particle Size’ (MPPS), ofwel de moeilijkst te filteren deeltjesgrootte. Dit betekent dat zowel grotere als kleinere stofdeeltjes eenvoudiger te filteren zijn.” 

Overdruk

Is de filtersamenstelling bekend, dan kijkt Ned Air naar de ideale luchtdruk. “Waar in utiliteitsgebouwen een drukverschil vaak acceptabel is, moeten cleanrooms en laboratoria vaak op overdruk gehouden worden”, aldus Stoel. “Immers kan in dit geval geen contaminatie (besmetting) plaatsvinden van buiten naar binnen. Bijvoorbeeld wanneer iemand een deur of raam opent. Ook hier denken wij graag over mee, wat tevens geldt voor het materiaalgebruik.”

Materiaalgebruik

Wanneer hoge eisen worden gesteld aan de luchtkwaliteit, dan zijn corroderende maatregelen uit den boze, weet hij. Ook in de luchtbehandelingsinstallatie. “Immers kunnen in dit geval (roest)deeltjes loslaten, die in de luchtstroom terecht kunnen komen. Om dit te voorkomen, selecteren wij al in een vroeg stadium de juiste materialen voor de luchtbehandelingskast én bijbehorende componenten. Van ventilatoren tot warmtewisselaars, verwarmings-, koel- en change-over-batterijen en geluidsdempers.” Een grote USP is dat de panelen van de Ned Air luchtbehandelingskast voorzien worden van een skin plate coating met uitstekende antibacteriële eigenschappen, waardoor schone lucht zonder bacteriën en schimmels wordt geborgd.

Juiste luchtcondities

Ook besteedt Ned Air aandacht aan de luchtcondities. Als voorbeeld noemt Stoel de luchttemperaturen en luchtvochtigheid. “Droge lucht kan zorgen voor een verhoogde staticiteit, wat lang niet overal gewenst is. Daarom brengen wij van tevoren de gewenste luchtcondities in kaart. Door lucht te bevochtigen of ontvochtigen kunnen we namelijk hele stabiele condities garanderen.”

Juist inblaaspatroon

Bovendien is een juist inblaaspatroon essentieel. “In het voortraject, op basis van het Programma van Eisen en in samenwerking met de installatie-adviseur bepalen wij of en welke nozzles, airsocks of andere componenten het juiste inblaaspatroon mogelijk maken”, aldus Stoel. “Bovendien kijken we naar de juiste afvoer van lucht, door middel van bijvoorbeeld verdringingsventilatie. Op basis van al deze gegevens wordt een luchtbehandelingskast op maat uitgewerkt.”

Optimale betrouwbaarheid

“Indien gewenst, kunnen wij onze luchtbehandelingssysteem ook redundant (dubbel) uitvoeren”, benadrukt Stoel. “Bijvoorbeeld om een optimale betrouwbaarheid te borgen. Bovendien is het mogelijk om een hybride variant uit te werken, waarbij cruciale vervangingsonderdelen zoals ventilatoren in een slede bij de luchtbehandelingskast worden opgeslagen. Hierdoor kunnen deze componenten bij uitval eenvoudig en snel vervangen worden, is de downtime minimaal en worden schone ruimtecondities geborgd.”