Slimme verlichting als basis voor een slim gebouw

Onze toekomst vraagt om gebouwen die continu leren én evolueren. Het verbinden van technologieën zoals verlichting, klimaat, zonwering, beveiliging en toegangscontrole speelt hierin een sleutelrol, weet Willem-Jan Zwemer, commercieel directeur bij Maas & Hagoort. “Door continu data van deze systemen te verzamelen, correct te analyseren én hierop te sturen, kunnen gebouwen energie-efficiënter beheerd worden. Bovendien worden gezondheid en veiligheid gewaarborgd en neemt het gebruikerscomfort toe. Niet voor niets doen steeds meer Smart Buildings hun intrede in onze gebouwde omgeving.”

“Een Smart Building staat volledig in dienst van haar gebruikers én de activiteiten die er in en rondom plaatsvinden”, benadrukt Zwemer. “Belangrijkste doel is om comfort, prestaties, onderhoud, energieverbruik, efficiency en assetmanagement te optimaliseren. Om deze reden is een Smart Building ook geen status quo, maar continu in ontwikkeling. Gebouw en technieken worden steeds slimmer én geavanceerder. Bijvoorbeeld dankzij het Internet of Things, kunstmatige intelligentie (AI) en andere innovatieve technieken, die we nu (nog) niet eens kunnen voorspellen. Als je bijvoorbeeld kijkt naar de verlichting, zijn wij ooit gestart armaturen die via een bedraad netwerk informatie doorstuurden naar het gebouwbeheersysteem. Nu de digitalisering van led vordert en verbetert, wordt onze rol in Smart Buildings steeds prominenter.”

Gegevensdrager en stuurelement

“Kantoorgebouwen bestaan grofweg uit een vloer, plafond en interieurobjecten, met verschillende technische levensduren”, schetst Zwemer. “Hierbij zien we dat het meubilair bijvoorbeeld eerder vervangen wordt dan de plafonds en verlichting, wat betekent dat een armatuur het perfecte component is om omgevingsgegevens te verzamelen en te dragen. Bovendien kunnen zij uitstekend worden ingezet als stuurelement voor gebouw- en gebruikersbehoeften.”

Focus op bedienings- en gebruikersgemak

“Installateurs hebben lange tijd gebouwen ingericht, met als doel om alle technologieën van A tot Z te beheersen”, vertelt Zwemer. “Inmiddels zien we echter dat het bedienen van de technische gebouwcomponenten steeds meer een taak wordt van de gebruiker(s). Want alleen dan kunnen gebouwen maximaal flexibel zijn. Bediening- en gebruikersgemak winnen het anno 2025 steeds vaker van ingewikkelde programmeertaal en worden op gebruikersniveau doorgelegd, waardoor we de schaarse technische kennis én technische specialisten kunnen inzetten waar zij het hardst nodig zijn.” 

Succesvolle toename van sensoren

“Wat ook nieuw is, is dat er steeds meer sensoren komen, die ook steeds meer kunnen”, aldus Zwemer. “Waar voorheen alleen daglichtniveaus of beweging werden gemeten, worden verlichtingssensoren tegenwoordig ook ingezet voor het tellen van mensen en/of het meten van bezettingsgraden en CO2-gehaltes. Sensoren dragen in belangrijke mate bij aan de automatisering van een gebouw, waardoor bespaard kan worden op schakelmateriaal én koperdraad. Hierdoor zijn ook minder installatie-uren nodig, met méér functionaliteiten voor een lagere investering als resultaat.” 

‘Denk vandaag al na over morgen’

Zwemer merkt dat de angst voor draadloze systemen steeds meer naar de achtergrond verdwijnt. “Toch is er nog altijd wat koudwatervrees voor draadloze technologieën”, vertelt hij. “Hybride combinaties van bedraad waar dit ‘gewenst’ is en draadloos waar het kan, bieden hier een oplossing voor.” Hier wil hij graag een lans voor breken. “Een Smart Building is geen doel op zich, maar een resultaat. Om hiertoe te komen, moeten gebouweigenaren diverse stappen zetten, op het moment dat zij daar klaar voor zijn. De kunst hierbij is om continu af te wegen wat zij vandaag willen hebben én wat verstandig is om alvast voor te bereiden voor de toekomst. Bijvoorbeeld om hoge na-investeringen voor te blijven.”

Eenvoudig met en aan elkaar te koppelen

Een laatste ontwikkeling die hij waarneemt, is dat alle gebouwtechnologieën vandaag met en aan elkaar te koppelen zijn. “Bijvoorbeeld door middel van API’s, waardoor het beheersen van een gebouw niet langer afhankelijk is van één persoon of bedrijf. Ook dat is ‘Smart’, volgens ons.”

Recent heeft Maas & Hagoort een interessante whitepaper geschreven over de mogelijkheden én voordelen van slimme verlichting in Smart Buildings. Benieuwd? De whitepaper is gratis te downloaden via de website.