‘We moeten onze krachten bundelen: samen zijn we slimmer!’

Meer comfort en minder energiegebruik. Het lijkt wellicht een contradictie, maar dit is precies de strategie die HVAC-bedrijven de komende jaren moeten volgen om aan de (nieuwe) wet- en regelgeving te voldoen. Regeltechniek speelt hierin een sleutelrol, net als samenwerking tussen partijen. FHI, de federatie van technologiebranches, pakt hierin het voortouw. “FHI Gebouw Automatisering is hét platform in de markt om gedeelde vraagstukken in gebouwautomatisering op te kunnen lossen”, zegt branchevoorzitter Richard Daamen. “Ik hoop dat we dit jaar met onze leden nog meer betrokkenheid kunnen creëren en zoveel mogelijk kennis kunnen delen. Samen zijn we slimmer!” 

“Onze branche staat voor tal van uitdagingen”, illustreert Daamen. “De verduurzaming van bestaande gebouwen staat hoog op de agenda van de landelijke politiek, gemeenten en banken. Denk bijvoorbeeld aan de EPC-aanscherping en het verplicht stellen van ten minste energielabel C voor kantoren (>100 m2) sinds 2023 en zelfs A in 2030. Om de Europese landen te helpen om energieverspilling in gebouwen tegen te gaan, hebben het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie een normenreeks opgesteld: de ‘Energy Performance of Buildings Directive 2018/844/EU (EPBD). De EPDB geeft een overzicht van maatregelen die nodig zijn om het energieverbruik te verminderen én die eind dit jaar in de nationale wetgeving moeten zijn opgenomen.”

Voortouw

De EPBD bepaalt onder meer dat niet-residentiële gebouwen met een nominaal vermogen voor een verwarmingssysteem of gecombineerd verwarmings-/klimaatregelings- en ventilatiesysteem van >290 kW vanaf 2026 voorzien moeten zijn van een gebouwbeheersysteem dat voldoet aan de GACS-eisen, weet Daamen. “Met de huidige stand van zaken is een hands-on aanpak noodzakelijk, anders gaan we deze verplichting niet halen. Als branchevereniging moeten en kunnen wij hierin het voortouw nemen.” 

Expertisegroepen

Volgens Daamen is kennisdeling essentieel om bovengenoemde doelen te bereiken. “De branche Gebouw Automatisering heeft ongeveer vijftig lidbedrijven en bij al deze bedrijven zit een schat aan kennis”, vertelt hij. “Maar alleen door deze kennis met elkaar te delen, kunnen we hier gezamenlijk van profiteren.” Daamen is sinds oktober 2023 voorzitter van de branche Gebouw Automatisering van FHI en direct na zijn aantreden gestart om dit proces te stimuleren. Zo introduceerde hij samen met het bestuur de vijf expertisegroepen Duurzaamheid, Digitalisering, Onderwijs & Samenwerking, Wet- & Regelgeving en Veiligheid, die allen worden aangestuurd door een FHI bestuurslid. De lidbedrijven kunnen zélf bepalen aan welke expertisegroepen zij willen deelnemen. “Bijvoorbeeld om hun expertise te delen, maar ook om kennis op te halen en om op niveau te brainstormen met branchegenoten.”

Onderwijs & Samenwerking

Zelf stuurt Daamen de expertisegroep Onderwijs & Samenwerking aan. De afgelopen maanden heeft hij diverse partijen benaderd om samen met FHI Gebouw Automatisering het loopbaantraject breed beet te pakken. “De markt is innovatief en de ontwikkelingen gaan snel”, vertelt hij. “Je kunt je dus wel voorstellen dat kennis en kunde in de markt soms achterblijft. Dit begint al op school, waar het lesmateriaal snel veroudert of waar voldoende praktijktraining ontbreekt.” Om het gat tussen onderwijs en werkveld te dichten, is FHI recent een samenwerking aangegaan met technische opleider ROVC (mbo-niveau 2, 3 en 4) en kennisplatform TVVL (post-mbo en post-hbo). “Onze vijftig lidbedrijven kunnen actueel lesmateriaal ter beschikking stellen, de leerlingen kennis laten maken met de praktijk en in de toekomst zelfs een baangarantie aanbieden, waardoor instromen in de techniek steeds interessanter wordt.” Maar daar stopt Daamen niet. “Op dit moment ben ik in gesprek met Techniek Nederland, KUBR en WijTechniek, om elkaar op raakvlakken te versterken. Ditzelfde geldt voor de eigenaren, beheerders en facilitair managers van gebouwen, waarvoor ik bijvoorbeeld gesprekken voer met Stichting Vastgoedmanagers & Experts (VGME). Ook staan de eerste gesprekken met Netbeheer Nederland gepland, met name rondom het thema netcongestie.”

De cirkel sluiten

Ultiem doel hierbij is om elkaar te versterken op het gebied van kennis en wet- en regelgeving, benadrukt Daamen. “Maar ook om de cirkel van onderwijs tot arbeidsmarkt te sluiten. Immers zijn we van elkaar afhankelijk.” Allereerst moeten gebouweigenaren weten waaraan hun gebouw moet voldoen, vertelt hij. “Daarnaast moeten de juiste mensen met de juiste kennis beschikbaar zijn om deze behoefte in te vullen. En juist daar wringt de schoen. Vanaf 2026 moeten gebouwen volgens de GACS-eisen bijvoorbeeld voorzien zijn van een gebouwbeheersysteem, maar we hebben onvoldoende technici beschikbaar om hierin te voorzien. De technici die er wél zijn, gaan bovendien binnen enkele jaren met pensioen. Nieuwe aanwas van technici is dus essentieel, wat tevens geldt voor de juiste opleiding. FHI en TVVL hebben deze handschoen enkele jaren geleden al opgepakt en een opleiding Systeemarchitect opgezet, die hierin kan voorzien. Een mooi voorbeeld van een intensieve samenwerking, die we graag verder willen uitbouwen. Zowel met als voor de markt. Samen zijn we slimmer!”