Ondergronds gedeelte WKO van SPOT brengt heel wat uitdagingen met zich mee

Bemalings- en boorbedrijf Tjaden weet alles over grondwater en bodemenergie. Het bedrijf heeft een uitgebreid dienstenpakket: bemaling, bronboringen, waterbehandeling, bluswatervoorzieningen en -installaties, bodemenergiesystemen en geohydrologie. Bij project SPOT in Amsterdam legde ze het ondergrondse gedeelte van de WKO-installatie aan.

De WKO-installatie bestaat uit een warme en een koude bron. Daarvoor werd geboord tot een diepte van 170 meter, met een diameter van 700 millimeter. Hier worden warmte en koude aan het grondwater toegevoegd en weer onttrokken. Beide bronnen hebben een vermogen van 250 m³/h. Met de installatie wordt een besparing van 47% gerealiseerd van de primaire energiebehoefte, wat neerkomt op 14.000 GJ per jaar en zo’n 580 ton CO2. Dit kan de installatie door circa 1,5 miljoen m³ water per jaar te verplaatsen.

“Wij leverden de bronnen inclusief afwerking, het tracé en het leidingwerk tot aan de gevels”, zegt Jeroen Beulink, projectmanager bij Tjaden. “De TSA (tegenstroomapparaat) staat inpandig in de technische ruimte. Deze vormt de scheiding tussen het onder- en bovengronds gedeelte van de WKO. Het bronwater is zout en mag niet in contact komen met de andere delen van de installatie. Om corrosie tegen te gaan, is kunststof leidingwerk gebruikt.”

Artesisch water

De leidingen moesten gelegd worden over drie kavels naar zeven woongebouwen. Het tracé voor de warme bron gaat deels door openbaar gebied, waardoor een goede afstemming met de gemeente noodzakelijk was. Ook het boren van de bronnen bracht uitdagingen met zich mee, vertelt Beulink. “We hebben ze geboord vanaf een verhoogde opstelling, twee meter boven het maaiveld. Vanaf honderd meter diepte hebben we de bronfilters geplaatst. Daar bevindt zich artesisch water, wat in rust boven het maaiveld uitkomt. Door middel van overdruk hielden we het boorgat open.” Ook de positie bracht vragen met zich mee. Zo bevindt de koude bron zich midden in de bouwweg. Deze werd daarom in een vroeg stadium geboord en later pas opgegraven voor verdere afwerking. “Onlangs hebben we de bron ontwikkeld en er een betonput omheen geplaatst. Daarna konden we de techniek erin hangen. Er zit nu een kunststof luik op, zodat er altijd toegang tot de put is.”

Spuifilter

Twee keer per jaar wordt onderhoud uitgevoerd aan de WKO-installatie. Tijdens ieder onderhoud worden de bronnen gespuid. “In gebieden waar zout water wordt verpompt, is het spuien lastig, omdat dit maar in kleine hoeveelheden mag worden geloosd”, weet Beulink. “Daarom is een permanent spuifilter toegepast. Tijdens het spuien kan het bronwater dan inpandig via dit filter naar de andere bron worden verpompt. Hierdoor is lozen niet nodig en kunnen de bronnen toch gereinigd worden tijdens het onderhoud.” Opdrachtgever Roodenburg heeft het spuifilter geleverd en Tjaden heeft het aangesloten. “Roodenburg was tijdens het hele project ons aanspreekpunt en we hebben een goede verstandhouding. Onze bedrijven zijn allebei no-nonsense en praktisch ingesteld.” 

Inmiddels is de installatie mechanisch gereed. Nu is het wachten op de nutsbedrijven, totdat de trafo definitief gevoed is. Wanneer het zover is, kan Tjaden de bronnen in bedrijf stellen.